“Zonder dat de persoon op de cursus mij kende had diegene door dat ik verlegen en niet helemaal op mijn gemak was. Daar moet ik dus iets aan doen en aan werken.“ Dit waren recent de woorden van één van mijn cliënten.

“Ohhhh Neeeee” riep ik gelijk. Dat je soms verlegen en terughoudend bent als je in een nieuwe groep komt, dat is ook wie jij bent en dat is oke! Wie je BENT mag je laten zien in plaats van wat je in aangeleerd. JIJ BENT GENOEG.

Het is het thema dat het meest aan de orde komt in de praktijk: Je niet goed genoeg voelen en je niet welkom voelen. Verstoppertje spelen met jezelf. Jezelf niet laten zien om daarmee een schijnveiligheid te creëren. Als een kritische ouder oordelen en focussen op wat beter kan en moet. Ik zie het dagelijks gebeuren in de stoel tegenover me. En ook merk ik bij mijzelf dat het op de loer ligt wanneer iets anders gaat dan ik zou willen of ik iets nieuws ga doen.

JE GEDRAGEN LEVERT VEEL OP

We willen vaak, net als mijn cliënt, onze minder fijne kanten wegpoetsen en maskeren. Ons gedragen zoals het ons is aangeleerd. Wat we niet prettig vinden aan onszelf veroordelen we en voor het bekritiserende stemmetje in ons hoofd is dat smullen. Dat doet er nog een schepje bovenop.

Als je kijkt naar waar het je heeft gebracht en wat dat gewenste gedrag je oplevert is het ook logisch dat je jezelf graag van je beste kant laat zien. Doen wat er van je verlangt wordt zorgt ervoor dat:

• je aardig gevonden wordt
• je je gewaardeerd voelt
• je geen conflict krijgt
• anderen zich fijn voelen
• er harmonie en een goede sfeer is
• mensen positief over je spreken
• er van je gehouden wordt

Aangeleerd gedrag, of het nu bij je past of niet, heeft dus zo zijn voordelen! Bovendien geeft het een comfortabel gevoel omdat je het al jaren doet. Je doet het al zó lang dat het lijkt alsof dat wat je laat zien jij ook echt bént. Dat, zoals je je gedraagt, volledig je aangeboren manier is.

Hoe komt het dan toch dat je je er niet happy bij voelt en dat het zo mega veel energie kost dat je ervan op brandt?  De oorzaak daarvan is dat de ‘ikken’ die jij laat zien veelal niet zijn aangeboren, maar zijn aangeleerd als gevolg van je opvoeding en ervaringen. Je DOET in plaats van dat je BENT.

DE UTOPIE

Ouders die je alles gegeven hebben wat je nodig had, je ten alle tijden met respect behandelden en nooit uit hun slof schoten. Ouders die, hoe moe ze ook waren, lief en zacht bleven, eerlijk waren naar jou toe en alles wat je zei en deed geweldig vonden. Ouders die helemaal niets, maar dan ook niets aan jou wilden veranderen omdat zij je het perfecte kind vonden en je in alles hebben gesteund. Ouders die slechts reële verwachtingen hadden en jou volledig een vrij kind lieten zijn wat mocht spelen en ontdekken.

Dat was mooi geweest toch? Alleen….. die ideale ouders bestaan niet.

VERWACHTINGEN

Zodra een kindje geboren wordt vinden ouders er iets van. Als ik aan de geboorte van mijn kinderen denk vond ik Martine een prachtig meisje met haar donkere ogen en zwarte haar. Het eerste wat ik bij Sjoerd ervoer was verwondering. Een blond kindje met blauwe ogen had ik nooit verwacht. Een donker meisje en een blonde knul. Wat ik voor de grap had uitgesproken was nu echt zo. Even voelde ik ook bezorgdheid omdat zijn neusje scheef stond door de snelle bevalling. 2 kindjes die beiden eer welkom waren ,2 verschillende reacties en verwachtingen vooraf. En ook speelden mijn eigen emoties mee. Bij Martine was ik nog onzeker in mijn moederrol en bij sjoerd niet meer. Ook dat voelt een kindje.

Meestal al voor de geboorte zijn er verwachtingen en verlangens, al worden die vaak niet uitgesproken. Zo was dat ook toen jij geboren werd. Was je welkom, was je geslacht wat je ouders hoopten, verliep de bevalling zoals gehoopt…?

Vanaf het moment dat je op de aarde bent gaan die verwachtingen verder. Ouders willen graag dat jij slaagt in het leven en dat zij succesvol zijn als ouders. Ze hebben in hun hoofd een subjectief beeld over hoe opvoeden hoort, wat goed is en wat ze jou willen meegeven. Subjectief omdat hun ideeën gekleurd zijn door hun eigen opvoeding en ervaringen. Bovendien hebben ze ook hun eigen issues, problemen, slechte momenten en minder fijne kanten. Dan heb ik het nog niet over ouders die psychische problemen hebben zoals een depressie, stoornis of  beschadigd zijn door lichamelijke of psychische mishandeling.

Jij als klein kindje komt in een gezin, puur zoals je bent. Je bent volledig afhankelijk van de mensen die je verzorgen. Je wordt geboren als prachtig en puur mensje, met je temperament en aangeboren talenten. Als die overeen komen met de verwachtingen die je ouders hebben dan blijven veel van die authentieke kenmerken aanwezig en wordt jij je er bewust van. Het is echter vaak zo dat er als het ware een laag overeen komt omdat je ouders een andere verwachting hebben en of omdat ze zelf ook hun problemen hebben. De verwachting wordt lang niet altijd uitgesproken maar je voelt het in hun houding, je leest het in hun ogen en het sijpelt door in hun opmerkingen:

Doe niet zo druk

Kijk eens hoe netjes…dat doet

Ik heb een hoop last van je

Wees niet zo brutaal

Wat dom van je

Zit eens stil

Doe niet zo soft

Maak niet zo’n drama

Jemig wat ben jij vermoeiend zeg

Doe niet zo raar zeg

Wat droom je weer

Jongens huilen niet

Je lijkt eerder een jongen als een meisje zeg

Mama wordt zo verdrietig van jou

Papa krijgt hoofdpijn van jouw gezeur

Dat kun jij toch niet

Je bent gek…

Ouders krijgen te maken met teleurstelling, stress en verdriet waar ze mee te dealen hebben. Ze kunnen in een burn-out raken, hun ontslag, relatieproblemen krijgen of een dierbare verliezen. En ook als ze heel hard hun best doen om een gelukkige jeugd te bieden, ze kunnen nooit hun kind altijd geven wat het nodig heeft.

En helaas zijn er ook ouders die hun kind uit wanhoop, onvermogen of door eigen trauma systematisch psychisch of lichamelijk pijn doen. Ouders die de stabiliteit missen en niet voorbij hun eigen issues en verleden kunnen reageren. Ouders die zo vast zitten in hun eigen pijn dat ze niet in staat zijn om en liefdevolle veilige omgeving te bieden.

VERSCHILLENDE IKKEN

Wat voor ouders je ook hebt, ze zullen ‘fouten’ hebben gemaakt en dat kan ook niet anders. En als je net als ik zelf nu moeder of vader bent, zul je ook (onbedoeld) dingen zeggen en doen wat bij jouw kind als heftig, oordelend, pijnlijk zal binnenkomen. De perfecte opvoeding bestaat niet. 

Ouders zijn niet perfect. Er zijn zoveel tussendoor opmerkingen die jou het gevoel geven dat je niet goed genoeg bent. Afstraffingen, regels en grenzen die er zijn om jou te vertellen hoe het hoort. Hunkerend naar liefde en erkenning begin je met aanpassen en geef je gehoor aan wat je ouders, leerkrachten en omgeving graag van je willen zien. Zo ontstaan er nieuwe ikken. Die ikken komen op de voorgrond en worden primaire ikken genoemd. Ze doen wat gewenst wordt, wat hoort en op dat moment het meeste liefde, erkenning, waardering en harmonie oplevert. De primaire ikken beschermen je en doen er alles aan om ervoor te zorgen dat je niet die pijn voelt, die afwijzing of de meest fundamentele angst die er is: angst om niet te overleven.

Jouw innerlijke pure kind levert daarmee stukjes van zichzelf in waardoor er verstoten ikken ontstaan. Alhoewel je dat als klein kind niet zo bewust door hebt, heeft de afkeuring van jouw ZIJN wel veel impact. Doordat delen van jouzelf niet goed genoeg gevonden worden ontstaat er een splitsing in jezelf tussen een toegestaan en niet toegestaan deel. Er ontstaan kwetsures, variërend van krasjes op je ziel tot aan serieuze jeugdtrauma’s.

Jouw primaire ikken worden jouw werkelijkheid van ZIJN. De ‘ik’ die aardig moet zijn, voor anderen moet klaarstaan, behulpzaam en vriendelijk moet zijn. Een ander niet tot last mag zijn, niet te verlegen maar ook niet teveel op de voorgrond mag zijn. Het zijn vooral de woorden MOET en MAG NIET die hierin kenmerkend zijn want zo voelt het namelijk. Het voelt alsof je geen keuze hebt. Al merk je dat je het anders wilt, het vertrouwde veilige en wat het je oplevert maakt dat je ermee doorgaat. Je diepgewortelde verlangen voel je niet meer en het vrije kind wat wellicht af en tot op popt bekritiseer je nu zelf. Wie je was en in je kern nog steeds bent is niet meer GOED GENOEG.

Vroeg of laat loop je vast en gaat het wegcijferen, perfect willen zijn en ontkennen van je behoeften zijn tol eisen. Vaak uit zich dat in chronische vermoeidheid, somberheid, relatieproblemen, burn-out en/of depressieve en lichamelijke klachten. In het geval van trauma kunnen deze klachten zich nog meer uitbreiden of nog heviger toeslaan.

pJE BENT GENOEG

De eerste beweging die je kunt maken is het onderscheid ontdekken en ervaren tussen een primaire ik, verstoten ik en een nieuwe bewuste ik. Een primaire ik hoeft niet te verdwijnen want deze heeft je ook geholpen om te komen waar je nu staat. Maar wanneer je primaire ik de boventoon voert, handel je vanuit je overlevingsmechanisme en niet vanuit vrije keuze en vrije wil. Je gaat op de automatische aangeleerde piloot in plaats van dat je stil staat bij wat je werkelijke behoefte is wat je daadwerkelijk zou willen.

Pas wanneer je bewust kiest om iets te doen (of juist niet) omdat het bij je past en aansluit vanuit je behoefte ontstaat er een bewuste ik. En deze bewuste ik lijkt in de meeste gevallen veel op een verstoten ik. De enige manier om je bewust te worden van die diepere kern en verstoten ik is door te voelen. Te voelen wat er onder jouw afweermechanisme zit, bijvoorbeeld wanneer je in de perfectie modus gaat, pleasegedrag vertoont, eetbuien hebt, je terugtrekt, jezelf compleet wegcijfert.

Wat wil je daarmee niet voelen?

Wat heb je eigenlijk nodig? Wat zou je willen horen?

Welk trauma, welke angst, welk diepe oordeel van vroeger wordt aangeraakt?

AANDACHT VOOR JE INNERLIJKE KIND

Wat mij erg helpt om die bewuste keuzes vanuit mijn authentieke zelf te maken is, dat ik mijn innerlijke kind letterlijk zichtbaar heb gemaakt door een foto van mijzelf als klein meisje op mijn bureau te zetten. Wanneer ik merk dat ik in de ‘moet stand’ ga, wil eten, me niet fijn of onzeker voel geef ik haar aandacht. Ik ga op zoek naar de onderliggende pijn of angst die er is.

Zo zou mijn primaire ik dit blog tenminste eerst door 3 mensen laten lezen uit angst dat het niet goed genoeg zou zijn. Dan zou ik er weer van alles aan veranderen en mijn primaire ik zou zich steeds afvragen of mensen er wel iets aan zullen hebben. Ik voel dan bijna de pijn die afwijzing met zich mee brengt. Maar ook weet ik dat het nu veilig is. Dat ik om kan gaan met verschillende meningen over mijn blog en dat dat geen afwijzing is. Dat ook al zou mijn blog niet goed zijn, ik wel goed genoeg ben.

Mijn innerlijk kind is spontaan en hoeft niet perfect te zijn. Mijn innerlijk kind handelt vanuit passie en liefde en wil ervaringen delen. Op die manier ontstaat er een bewuste ik. Een ik die handelt vanuit een eigen keuze vrij van onderliggende angst of onzekerheid. Er ligt geen laag meer overheen.

En zo is het ook voor mijn cliënt waarmee ik dit blog begon. Op het moment dat ze niet langer haar verlegenheid veroordeelt en vanuit haar primaire ik zelfverzekerd wil zijn, kan ze met zachtheid naar zichzelf kijken. Ze kan haar innerlijke kind vertellen dat het oké is en dat ze goed genoeg is. Als ze niet langer vecht maar haar verlegenheid omarmt en goed genoeg vindt neemt haar bewuste ik het over. Juist dan zal zelfvertrouwen ontstaan. Dan ontstaat er een zelfverzekerdheid vanuit haar authentieke ZIJN. Moeiteloos en vanzelf.

Zo kan het ook voor jou zijn. Wil jij meer leven vanuit jouw authenticiteit en je oude pijn helen? Zienswijs biedt verschillende mogelijkheden voor begeleiding, waaronder ook traumaverwerking met behulp van EMDR. Kijk voor de mogelijkheden op Zienswijs.nl of bel 06-44018827